Współczesna gospodarka światowa, w szerokim zakresie, opiera się na tworzeniu nowoczesnych technologii i wprowadzaniu kolejnych innowacji na rynku. Należy stwierdzić, że niniejsze zostało dostrzeżone również przez polskiego ustawodawcę. Wychodzi on z kolejnymi inicjatywami służącymi zachęcaniu inwestorów do rozwijania przedsiębiorstw działających na rynku krajowym.
Promocja proinnowacyjności wśród przedsiębiorców
Powyższy trend w szczególności widoczny jest w prawie podatkowym. Ustawodawca, poprzez wprowadzanie ulg podatkowych, stara się dać przedsiębiorcom bodziec do podejmowania kolejnych inwestycji. Na szczególną uwagę w tym zakresie zasługują, całkiem nowa, funkcjonująca od 2022 r., ulga na robotyzację (ulga robotyzacyjna) czy też, stosowana już od dłuższego czasu, ulga B+R.
Ulga na robotyzację
Pierwsza ze wspomnianych ulg dotyczy inwestycji związanych z zakupem oraz instalacją robotów przemysłowych i obejmuje koszty nabycia:
- nowych robotów przemysłowych, maszyn, ich elementów,
- wartości niematerialnych i prawnych, niezbędnych do prawidłowego uruchomienia nabytych urządzeń i ich funkcjonowania, szkoleń dotyczących ich obsługi czy też pokrycia określonych opłat leasingowych.
Zastosowanie ulgi polega na wliczeniu środków finansowych, zużytych na opisane przedsięwzięcia, do kosztów uzyskania przychodu. Następnie, podatnik może dokonać odliczenia 50% kosztów, poniesionych na inwestycje, od podstawy opodatkowania.
Z powyższej ulgi mogą skorzystać podatnicy CIT i PIT (w zakresie PIT-u będą to osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą). Niniejsze uprawnienie jest ograniczone czasowo. Ulgę stosuje się bowiem wyłącznie do kosztów uzyskania przychodu wypracowanych w latach 2022-2026.
Na marginesie, warto nadmienić, że w ustawie o PIT i CIT wskazano dokładny katalog wydatków inwestycyjnych, których dotyczy omawiane uprzywilejowanie. Każdorazowo więc, przed oceną danego przedsięwzięcia pod kątem podatkowym warto sprawdzić, czy odpowiada ono wymogom ustawowym. Niestety, niniejsze może stanowić trudność z uwagi na wątpliwości interpretacyjne dotyczące użytych przez ustawodawcę pojęć, które nie zostały wyjaśnione w treści aktów prawnych. W tym celu warto więc skorzystać z pomocy kancelarii prawnej lub doradcy podatkowego, którzy mogą doradzić, co do zasadności skorzystania z ulgi w odniesieniu do konkretnej inwestycji.
Ulga B+R
Oprócz ulgi na robotyzację, w naszym systemie prawnym funkcjonuje także ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R). Daje ona podstawę do odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów uzyskania przychodu związanych z działalnością badawczo-rozwojową (tzw. koszty kwalifikowane). Zostały one dokładnie wymienione w treści ustawy o PIT, jak i CIT. Przykładowo za takie koszty kwalifikowane możemy uznać:
- nabywanie materiałów i surowców,
- zakup przyborów laboratoryjnych,
- niektóre wydatki związane z uzyskaniem i utrzymaniem patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy czy prawa z rejestracji wzoru przemysłowego.
Na podstawie omawianej ulgi przedsiębiorca może dokonać odliczenia od podstawy opodatkowania co najmniej 100% kosztów kwalifikowanych (zależy to od rodzaju podmiotu, jakim jest podatnik).
Wymaga podniesienia, że skorzystać z powyższej ulgi mogą zarówno przedsiębiorcy podlegający ustawie o CIT, jak i podatnicy opodatkowani skalą podatkową lub podatkiem liniowym na gruncie ustawy o PIT. Koniecznym jest, aby powyższe podmioty prowadziły działalność badawczo-rozwojową, za którą generalnie możemy uznać działalność naukową czy prowadzone prace rozwojowe wykonywane systematycznie i mające na celu poszerzanie zasobów wiedzy.
Warto wskazać, że od 2022 r. przedsiębiorca korzystający z ulgi B+R może równocześnie stosować ulgę wynikającą z przepisów dotyczących IP BOX (to jest ulgi związanej z komercjalizacją rezultatów prac badawczo-rozwojowych i czerpania z nich dochodów).
Ulgi promujące proinnowacyjność w praktyce
Nie da się nie zaobserwować, iż w ostatnich latach podejmowane są różne działania legislacyjne nastawione na innowacyjność w zakresie technologii i unowocześniania przedsiębiorstw. Począwszy od ulgi B+R, poprzez IP BOX kończąc na uldze na robotyzację, wprowadzane są coraz nowsze uprzywilejowania na gruncie podatkowym dotyczące inwestycji rozwojowych. Rośnie także zainteresowanie społeczeństwa możliwością ich wykorzystania.
Czas pokaże, jak atrakcyjne i skuteczne dla rozwoju polskiego rynku, okażą się nowe instytucje wprowadzone przez ustawodawcę. Miejmy nadzieję, że spełnią one wiązane z nimi oczekiwania
i nadzieje.
